با درود . به تازگی در یکی از سایت های پر بیننده اینترنتی نقدی از یک گروه رپ فارسی درباره ی آهنگ قصه ی زیر زمین منتشر شده که با خواندن این نقد بر آن شدم تا نظر خود را به عنوان نویسنده ی کلوپ هواداران یاس در این سایت بنویسم . نقد این گروه را با کلیک بر روی ادامه مطلب میتوانید بخوانید. ابتدا و پیش از هر چیز نگاهی بیاندازیم به متن شعر یاس در آهنگ قصه ی زیر زمین :
در نزن که بازه در / واسه حرفای تازه تر
سواره کلمات بشیم کم کم / اگه پایه ای بشین ترکم
دربست بریم به مرکز كه / مرحم بدیم به هر زخم ِ
هر کس ، که سیره از درد / پس حرکت به زیر هم کف
چپ و راست به هر در زدیم / سبک رپ و راک رو از دست ندیم
مثل برق و باد و از هر طریق / درد و رنج ما رو هرکس ندید
میدونی که کسی پشت ما نیست / واسه دستگیریم مژدگانیست
پس میشه رشد ما ریسک / ولی اینا مانع رشد ما نیست
مغزم سراسر ، فکر نو / نبضم هماهنگ با مترونومو
تو میبینی دستم میکروفون و / خوب میخونم این و رو ریتم تند و هو
اینه صلاحه دستم / و میاد از سینه صدای خستم
وقتشه همه با هم یکی بشیم / حرف قلب و راحت بگیم
پاسخ بنده به این نقد:
پیش از هر چیز لازم میدانم بگویم که بی شک یاس یکی از متواضع ترین رپ خوان های ایرانیست و هر نقدی را که راهشگا باشد بر روی چشمان خود میپذیرد و باید بگوبم که من نظر شخص یاس را درباره ی این نقد جویا نشده ام و این مطلب را بدون هماهنگی انتشار میدهم . سعی میکنم به دور از هر تعصبی پاسخ خود به این نقد را بنویسم . پاراگراف ابتدایی این نقد به طور کلی محتوای شعر یاس رو قابل قبول دانسته ولی وقتی به پاراگراف دوم میرسیم متوجه میشویم که گویا از نظر این گروه ناقد ایرادی در قافیه های یاس وجود دارد ! و فکر میکنند که بعضی از قافیه ها ضعیف کار شده ! نویسنده ی این نقد قافیه های ابتدایی را قوی دانسته و قافیه های میانی تا پایانی را چون وزن ضعیف تر و صدای بم تری دارد ضعیف توصیف کرده است . جالب این که نویسنده ی این نقد حتی تعریف درستی از قافیه ندارد و حرف ( س ) و آوای ( او ) را قافیه می داند ! قافیه در لغت به معنی از پی رونده است و در شعر فارسی قافیه یعنی كلمهاى كه در قفاى کلمه یا كلماتى آيد و در اصطلاح شعر به كلمات آخرمصراع هاى هر بيت اطلاق مىشود كه آخرين حرف اصلى آنها يكى باشد و كلمات يكى نباشند مثل كلمات نشست و شكست كه میتوانند قافيه دو مصراع يك بيت باشند. گفتنیست که قافیه در اشعار رپ فارسی از این اصول پیروی نمی کنند و در بسیاری از مواقع قافیه ها دقیقاً هم وزن نیستند و این خود هنر است که از کلماتی که گاهی وزن مشابهی ندارند استفاده کنید و در عین حال وزن شعر را هم از دست ندهید . نمونه ای می آورم بسیار زیبا و جالب از یاس و از شعر قصه ی زیر زمین " مغزم سراسر ، فکر نو / نبضم هماهنگ با مترونوم " به نظر من این بیت در رپ فارسی کم نظیر است و میتوان گفت با توجه به معیار های رپ کلمات هر مصرع با کلمه ی مقابل خود در مصرع بعدی هم قافیه اند ! نگاه کنید : نبضم ، مغضم . سراسر ، هماهنگ ( که از نظر هجایی کاملاً مشابهند ) و درآخر فکر نو و مترونوم که گرچه دقیقاً هم وزن نیستند ولی استفاده از چنین کلماتی در رپ متداول است و باز جالب این که این دو کلمه فقط در یک واو میانی کلمه ی مترونوم با هم متفاوند چرا که حرف ( میم ) و یا آوای ( او )ی آخر مترونوم تکیه ای و سکوی پرتابی برای کلمه ای دیگر نیست و با اضافه کردن آوای( او ) " مترونومو " شاعر از این بیت گذر کرده و به ادامه میپردازد . حال از صحبت شعر و قافیه کمی دور شویم و به فکر خلاق یاس در استفاده از کلمه ای همچون مترونوم توجه کنیم . کلمه ای که دقیقاً در ارتباط با موسیقی و وزن موسیقایی است و با موضوع آهنگ کاملاً آشناست . باز میگردم به صحبت هایم در باره ی این نقد ، در جایی از این نقد گفته شده که از میانه ی شعر اوج کار از دست رفته و کم میشود . من بر خلاف نویسنده ی این نقد چنین تصوری ندارم و فکر میکنم که شعر یاس کاملاً بر روی ریتم آهنگ ، سوار است و در آنجایی که به قول ناقد اوج از دست میرود یاس در حال گذر از موضوعی به موضوع دیگر است . موضوعی که دیگر نمیتوان آن را در اوج دنبال کرد ! گذشته از این موسیقی راک بر خلاف سبک رپ اوج های بیشتری دارد و طبیعتاً هر اوجی یک فرودی هم دارد. درادامه این صحبت چند قافیه از شعر یاس در آهنگ قصه ی زیر زمین را تحلیل و سخن را کوتاه میکنم . " چپ و راست به هر در زدیم / سبک رپ و راک رو از دست ندیم " به این بیت نگاه کنید . کلمات را ببینید که چقدر زیبا چیده شده اند : چپ و راست ، رپ و راک . هر در زدیم ، از دست ندیم . و چقدر زیبا کلمه ی " سبک " تکیه و سکوی پرتابی برای مصرع دوم این بیت میشود ( اگراین آهنگ را گوش کنید متوجه ی این مکث و تکیه ی زیبا میشوید ). در رابطه با بیت های دیگر هم اشاره ای میکنم به قافیه هایی که به نظر من نه تنها ضعیف نبوده بلکه قوی ، تاثیر گذار و هماهنگ با موضوع آهنگ قصه ی زیر زمین ( Rock On )هستند . قافیه هایی مانند : زیر هم کف / سیره از درد ( حتماً میگویید حرف ( ف ) و ( د ) که با هم متفاوتند . آری متفاوتند ولی در رپ نزدیکی وزن کلمات به یکی بودن حرف آخر کلمات ارجعیت دارد ) . و تا در رابطه با اجرا هم تا مجال هست این نکته را عرض کنم که اجرای یاس را قوی ، تاثیرگذار و هماهنگ با آهنگی میدانم که برای این کار ساخته شده و این کار را به عنوان یکی از نخستین همکاری های رپ و راک فارسی ارزشمند میدانم . نکته ای که نمیتوانم از آن بگذرم این است که در جایی از این نقد و با اشاره به بیت آخر این شعر گفته شده که " یاس سر ضرب آخر قافیه ها رو زوری میکشه " ! از نویسنده ی این نقد میپرسم آیا منطورش بیت آخر این شعر است ؟ آیا " اینه صلاخ دستم ، و میاد از سینه صدای خستم که به واقع یک 3 قافیه ای است را یاس زوری میکشد ؟ من فکر میکنم منظور ناقد ابیات قبل از این بیت باشد . در هر صورت اگر پرسشی در رابطه با بیت اخر مطرح میشد میتوانست این باشد که چرا مصرع اول از مصرع دوم کوتاه تر است ؟ که با توجه به این که سوالش را خودم مطرح کردم ، جوابش را هم خودم میدهم : چنین ابیاتی حتی در شعر کلاسیک فارسی هم وجود دارد و در واقع همه چیز به شاعر بستگی دارد وشاعر لزوماً این کار را از روی اجبار نمیکند ، برای نمونه یاس در آهنگ نیستی در جایی میگوید " چه بی اعتنا رفتی، هه / نفهمیدم حس من واست یه تـفریحه "، که گرچه مصرع اول کوتاه تر است ولی یاس با مکثی کوتاه بر روی کلمه ی " اعتنا " این بیت را میخواند و زیبا هم میخواند و حال که صحبت از این بیت به میان آمد به قافیه هایش توجه کنید : رفتی ، هه / تفریحه . آیا رفتی و تفریح را زیباتر از این هم میشود در قافیه های رپ گنجاند ؟ و در آخر درباره ی ایرادی که به اجرای یاس در این آهنگ گرفته شده باید گفت زمانی که یاس میپذیرد در آهنگی با سبک راک که ویولن و پیانو هم در آن نواخته شده همکاری کند منطقی است که تا جایی که امکانش باشد خودش و شعرش را با موسیقی راک و این موسیقی خاص وفق بدهد حتی به قیمت بالا بردن گام صدا ! با سپاس از شما که این مطلب را دنبال کردید . بدرود
ادامه مطلب |
نویسنده: 
تبادل
لینک هوشمند